Επίδραση των Δυσκολιών
Οι δυσκολίες αυτές έχουν αντίκτυπο, όπως είναι αναμενόμενο,
- στην ικανότητα προφορικής και γραπτής έκφρασης και επικοινωνίας, όταν αυτή απαιτεί
ακρίβεια, σαφήνεια, λεξιλογικό πλούτο και συντακτική συνθετότητα
- στην κατανόηση, πρόσληψη και αποκωδικοποίηση κυρίως του γραπτού κειμενικού λόγου όπως
εμφανίζεται σε πλήθος δοκιμασιών της σχολικής εκπαίδευσης αλλά και
- στην επεξεργασία όλων των γλωσσικών πληροφοριών από όπου και αν προέρχονται.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Οι Μαθησιακές Δυσκολίες δεν εξαφανίζονται.
Συνοδεύουν τους ανθρώπους σε όλη τους τη ζωή.
Με ένα κατάλληλο όμως, δραστικό, πολύπλευρο και αποτελεσματικό τρόπο παρέμβασης μπορούν
να βελτιωθούν
- αλλάζοντας την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων
- τροποποιώντας τους μηχανισμούς σκέψης και
- κινητοποιώντας τους να ανακαλύψουν προσωπικούς χειρισμούς των δυσκολιών αυτών.
Αργοί Αναγνώστες
Πολλοί Μαθητές του Δημοτικού δεν έχουν ευχέρεια στην αναγνωστική αποκωδικοποίηση
δύσκολων λέξεων (δηλ. πολυσύλλαβων λέξεων ή λέξεων με συμφωνικό σύμπλεγμα) και διαβάζουν με
σχετικά αργό ρυθμό ένα κείμενο.
Αυτοί οι Μαθητές, μπορεί να μη συλλαβίζουν και να είναι σε θέση να διαβάσουν ένα
κείμενο, αλλά δεν είναι ευχερείς αναγνώστες.
Έτσι, χρειάζονται περισσότερο χρόνο στην Ανάγνωση από άλλους, ενώ κοπιάζουν πολύ
εύκολα.
Συνεπώς, δεν ασχολούνται!
Άρνηση για Γραφή
Πολλοί Μαθητές του Δημοτικού με έντονη Δυσγραφία γράφουν πολύ αργά, τα γράμματά τους
είναι πολύ άσχημα, με μουντζούρες και δεν είναι αναγνώσιμα.
Αποτέλεσμα αυτού είναι να μην θέλουν καθόλου να γράψουν.
Μήπως θα έπρεπε να ισχύσουν και στη χώρα μας μέτρα όπως
- να γράφουν περισσότερο στον υπολογιστή
- να υπαγορεύουν τις γλωσσικές Ασκήσεις στο γονέα ή σε ένα συμμαθητή τους
- να έχουν περισσότερες Ασκήσεις αντιστοίχισης (σωστό/λάθος) και συμπλήρωσης
κενών;
Μαθησιακές Δυσκολίες Δυσλεξία - ΔΕΠΥ.
Συναντιέται μεγάλο ποσοστό παιδιών που έχουν είτε Μαθησιακές Δυσκολίες από ΔΕΠΥ, είτε
Δυσλεξία και ΔΕΠΥ.
Η σωστή διαφοροδιάγνωση είναι πολύ σημαντική
- για την τοποθέτηση των στόχων και
- για την τροποποίηση συγκεκριμένων παραμέτρων
ενός ειδικά στοχευμένου Προγράμματος Αποκατάστασης.
Δυσκολίες στην Ορθογραφία
Τα παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες ή Δυσλεξία συνήθως κάνουν αρκετά ή πολλά ορθογραφικά
λάθη.
Τα λάθη τους εντοπίζονται τόσο στην κατάληξη όσο και στο θέμα της λέξης παρότι έχουν
εξασκηθεί και διδαχθεί πολλές φορές στην ορθή γραφή της.
Αποθάρρυνση και Ματαίωση
Ποιός Μαθητής με Μαθησιακές Δυσκολίες ή Δυσλεξία δεν θυμάται πόσες φορές έχει μελετήσει
την Ορθογραφία και έχει πει το γραμματικό κανόνα και όμως, όταν ήρθε η ώρα να το γράψει στο
χαρτί το έκανε λάθος!
Φωνολογική Γραφή
Πολλά παιδιά του Δημοτικού, κυρίως των πρώτων τάξεων, παραλείπουν στο Γραπτό Λόγο
πολλούς φθόγγους ή τους αντικαθιστούν με άλλους.
Αυτό σημαίνει ότι δεν διακρίνουν καλά τους ήχους των φθόγγων στον Προφορικό Λόγο και δεν
τους μεταφέρουν στο Γραπτό.
Έφεση στα Μαθηματικά
Οι δυσκολίες στα Μαθηματικά εμποδίζουν συχνά τους μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες ή
Δυσλεξία να ασχοληθούν και να σπουδάσουν το γνωστικό αυτό αντικείμενο στο οποίο, πολλές
φορές, δείχνουν ιδιαίτερη κλίση και προτίμηση.
Αιτιακή σχέση μιας δυσκολίας με άλλες
Πληθώρα ερευνών τις τελευταίες δεκαετίες έχουν καταδείξει πως οι δυσκολίες στο
φωνολογικό επίπεδο του Προφορικού Λόγου ευθύνονται για τη λανθασμένη αναγνωστική
αποκωδικοποίηση και ανάκληση μιας λέξης.
Για παράδειγμα,
εάν ένας μαθητής του Γυμνασίου με Μαθησιακές Δυσκολίες ή Δυσλεξία γράψει στο
διαγώνισμα
- τα στοιχεία του Κλασσικού αντί του Κυκλαδικού πολιτισμού ή
- αντί για την εξέγερση στη "Στάση του Νίκα" γράψει για την εκστρατεία στη "Στάση του
Νίκα" ή
- μάς διαβάσει ή μάς μιλήσει για τον "Καζαντζίδη" αντί για τον "Καζαντζάκη"
γι’ αυτό ευθύνεται να βαθύ φωνολογικό έλλειμμα στον Προφορικό Λόγο, που δεν έχει
αντιμετωπιστεί.
Αυτό επηρεάζει
- την ορθή αποκωδικοποίηση του Ονόματος από το κείμενο και την ορθή ανάκληση του ή
- την ορθή διάκριση του στον Προφορικό Λόγο και τη ορθή χρήση του.
Μαθησιακές Δυσκολίες - Δημοτικό
Πολλοί μαθητές στο Δημοτικό δεν κατακτούν, σύμφωνα με το αναμενόμενο, την Ανάγνωση, την
Ορθογραφία, τη Γραφή και τη Γραπτή Έκφραση ή έχουν δυσκολίες στην Αριθμητική, ενώ πηγαίνουν
κανονικά στο σχολείο.
Οι δυσκολίες μπορεί να εμφανίζονται ήδη από τη Β΄ Δημοτικού ή αν είναι πιο ήπιες να
γίνουν περισσότερο αντιληπτές γύρω στην Δ΄ Δημοτικού.
Δυσκολίες στην Ανάγνωση
Σύμφωνα με έρευνες ένα 80% των παιδιών με Μαθησιακές Δυσκολίες ή Δυσλεξία αντιμετωπίζουν
δυσκολίες στην Ανάγνωση όπως
- συλλαβισμό
- δισταγμό
- αντικαταστάσεις
- παραλείψεις φθόγγων κ.λ.π.
Δυσκολίες στην Αναγνωστική Κατανόηση
Είτε ως συνέπεια των παραπάνω δυσκολιών στην Ανάγνωση είτε ανεξάρτητα από αυτή, αποτελεί
η δυσκολία στην Κατανόηση του Κειμένου, η οποία κατέχει κεντρική και καταλυτική θέση σε
κάθε εκπαιδευτικό πρόγραμμα.
Αποτέλεσμα των δυσκολιών αυτών είναι η ελλιπής επεξεργασία κειμένων, καθώς και η
συνεπαγόμενη αδυναμία απόδοσης του κειμενικού περιεχομένου προφορικά ή γραπτά.
Δυσκολίες στη Γραφή
Οι μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες ή Δυσλεξία παρουσιάζουν δυσκολίες στην κατάκτηση της
γραφής ως γραφοκινητικής δεξιότητας
- κάνουν μουντζούρες
- δεν πιάνουν καλά το μολύβι
- δεν ευθυγραμμίζουν τη γραφή τους
- κάνουν πολύ μεγάλα ή μικρά γράμματα κ.τ.λ.
Δυσκολίες στην Παραγωγή Γραπτού Λόγου
Οι μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες ή Δυσλεξία αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην
Παραγωγή Γραπτού Λόγου η οποία είναι μια σύνθετη, πολύπλοκη, αλλά διδάξιμη γνωστική
δοκιμασία.
Έχουν μεγάλη δυσκολία να σχεδιάσουν κάτι που θέλουν να γράψουν και να μετασχηματίσουν
την απλή παράθεση πληροφοριών σε κειμενικό λόγο.
Δυσκολίες στα Μαθηματικά
Επιδημιολογικές μελέτες σε Αμερική και σε Ευρώπη αναφέρουν ότι το 5% έως 8% του
μαθητικού πληθυσμού αντιμετωπίζουν κάποιο είδος ειδικής δυσκολίας στα Μαθηματικά (Geary,
2004).
Οι περισσότεροι μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες ή Δυσλεξία αντιμετωπίζουν
δυσκολίες
- στην εκτέλεση των αριθμητικών πράξεων
- στην μέτρηση και στη συγκρότηση της έννοιας του αριθμού
- στην ταξινόμηση, την ομαδοποίηση, τη σειροθέτηση
- την οπτική διάκριση αριθμών και συμβόλων
- την μετατροπή γλωσσικών πληροφοριών σε μαθηματικά σύμβολα και το αντίστροφο
- στην εφαρμογή αλγορίθμων κατά την στην επίλυση ενός προβλήματος.
Άλλες Δυσκολίες
Τέλος δεν θα πρέπει να παραλείψουμε τις μείζονος σημασίας δυσκολίες που παρουσιάζει ένας
μαθητής με Μαθησιακές Δυσκολίες
- στο Φωνολογικό και Σημασιολογικό επίπεδο του Προφορικού Λόγου
- στην Οπτική και Ακουστική Αντίληψη
- στην Προσοχή και στη Συγκέντρωση καθώς και
- στη Μεταγνώση.
Ιδιαίτερα σημειώνουμε την αιτιακή, όπως έχει αποδειχθεί, σχέση που έχουν οι Μαθησιακές
Δυσκολίες ή Δυσλεξία με σοβαρά η αξιοσημείωτα ελλείμματα στα επίπεδα του Προφορικού Λόγου
όπως
- μη επάρκεια στη φωνολογική ενημερότητα
- ελλιπή επίγνωση της μορφολογίας (γνώση όλων των μορφών που μπορεί να έχει ένα όνομα ή
ένα ρήμα. Πχ οι μανάβηδες και όχι οι μανάβες ή στάλθηκε και όχι στάληκε)
- σοβαρό έλλειμμα στη σημασιολογία (γνώση της σημασίας των λέξεων.